Ένα από τα ερωτήματα που σχετίζονται με θέματα αστρονομίας και σχηματισμού του ηλιακού συστήματος είναι πώς δημιουργήθηκε το φεγγάρι Γίνεται πολύς λόγος για τον δορυφόρο μας, αν έχει κρυφό πρόσωπο, κρατήρες κ.λπ. Αλλά πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν πώς ακριβώς δημιουργήθηκε η Σελήνη και ποια ήταν η προέλευσή της. Υπάρχουν πολλές μελέτες για το θέμα αυτό, καθώς είναι ένα ερώτημα που απασχολεί την επιστημονική κοινότητα εδώ και καιρό.
Σε αυτό το άρθρο θα σας πούμε πώς δημιουργήθηκε η Σελήνη, ποια είναι η πιο σωστή υπόθεση και μερικά από τα λιγότερο γνωστά χαρακτηριστικά της.
Υπόθεση για το πώς δημιουργήθηκε η Σελήνη
Το μεγάλο μέγεθος, η χαμηλή πυκνότητα και άλλα γεωλογικά χαρακτηριστικά της Σελήνης υποδηλώνουν ότι το φεγγάρι μας γεννήθηκε από μια έκρηξη συντριμμιών από έναν πρωτοπλανήτη μεγέθους Άρη που ονομάζεται Thea που συγκρούστηκε με τη Γη. Ωστόσο, αν αληθεύει, η πρόσκρουση του αντικειμένου στη σχετικά στερεή Γη θα είχε δημιουργήσει μια Σελήνη που αποτελείται κυρίως από υλικό τσαγιού, αντί της Γης.
Νέα έρευνα με επικεφαλής τους επιστήμονες της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Επιστήμης και Τεχνολογίας της Γης και της Θάλασσας υποδηλώνει ότι τέτοιες συγκρούσεις μπορεί να προήλθαν από μια πρώιμη Γη της οποίας η επιφάνεια ήταν ακόμα καλυμμένη με μάγμα.
Η Σελήνη κατείχε εξέχουσα θέση στη συλλογική φαντασία από την αρχαιότητα. Οι αρχαίοι πολιτισμοί ήταν μάρτυρες των ενσαρκώσεων διαφορετικών θεών στα φεγγάρια, ενώ οι κύκλοι της Σελήνης συνδέονταν με περιόδους δημιουργίας, καταστροφής και γονιμότητας, θέτοντας τα θεμέλια για μελλοντικά ημερολόγια που διέθεταν χρόνο από τα αρχαία χρόνια.
Ωστόσο, οι δορυφόροι της γης δεν είναι απλώς αναφορές σε μύθους και θρύλους. Χάρη στη σεληνιακή εξερεύνηση, η επιστημονική κοινότητα μπόρεσε να ανακαλύψει έναν πλούσιο γεωλογικό κόσμο με σύνθεση παρόμοια με αυτή του πλανήτη μας, γεγονός που οδήγησε σε μια γενικά αποδεκτή υπόθεση γνωστή ως «θεωρία των μεγάλων επιπτώσεων». Το φεγγάρι δημιουργήθηκε πριν από περίπου 4600 δισεκατομμύρια χρόνια, λίγο μετά το σχηματισμό της Γης, ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης του πλανήτη μας με ένα αντικείμενο μεγέθους Άρη που ονομάζεται Τσάι.
Προέλευση της Σελήνης
Η σύγκρουση εκτόξευσε μια μάζα συντριμμιών στο διάστημα που άρχισε να περιφέρεται γύρω από τον πλανήτη μας και στη συνέχεια συγκεντρώθηκε σε μια λιωμένη μάζα που, κατά τη διάρκεια εκατομμυρίων ετών, τελικά στερεοποιήθηκε για να σχηματίσει τα φεγγάρια που γνωρίζουμε σήμερα. Αυτή είναι η υπόθεση που εξέτασε μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Natsuki Hosono της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Επιστήμης και Τεχνολογίας της Γης και των Ωκεανών, σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Nature Geoscience. Εκείνη τη στιγμή, η πρωτο-Γη περιβαλλόταν από ένα στρώμα λιωμένου πυριτικού, ότι θα μπορούσε να έχει απελευθερώσει υλικό που, μόλις βρεθεί σε τροχιά, θα μπορούσε να έχει στερεοποιηθεί για να σχηματίσει ένα ουράνιο σώμα με γεωλογική δομή παρόμοια με τον πλανήτη μας.
Χρησιμοποιώντας μια τυπική προσομοίωση μιας σύγκρουσης μεταξύ δύο ουράνιων σωμάτων, οι παράμετροι προσαρμόζονται για να αναπαράγουν τις αλλαγές στην πυκνότητα των αντικειμένων. Συγκεκριμένα, όπως εξήγησε ο Δρ Natsuki Hosono στο National Geographic Ισπανίας, χρησιμοποίησαν μια τεχνική που ονομάζεται υδροδυναμική εξομάλυνσης σωματιδίων (SPH) και την τροποποίησαν για να του επιτρέψουν να ανιχνεύσει αλλαγές στην πυκνότητα του αρχέγονου ωκεανού μάγματος της Γης. Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις τροποποιήσεις, συμπεραίνουν ότι το υλικό των πυριγενών πετρωμάτων τελικά συντήχθηκε με τη νεαρή Γη για να σχηματίσει ένα φεγγάρι του οποίου η σύνθεση ήταν περίπου 70% το ίδιο υλικό με τον πλανήτη μας, ποσοστό πολύ υψηλότερο από αυτό που λαμβάνεται από άλλους πλανήτες. Οι μετρήσεις βασίζονται σε μοντέλο Solid Earth με 40% σύμπτωση.
«Οι γεωχημικές μας μελέτες μας λένε ότι η Σελήνη πιθανότατα σχηματίστηκε πολύ νωρίς στη Γη», είπε ο Natsuki, προειδοποιώντας ότι ενώ οι τυπικές υποθέσεις που προτάθηκαν μέχρι στιγμής έχουν αποτύχει, εναλλακτικές, όπως αυτή που προτείνεται στη μελέτη τους, το παράδοξο είναι απίθανο. «Το φεγγάρι είναι πολύ τυχερό», είπε ο επιστήμονας.
Πώς συσσωρεύτηκε το πύρινο υλικό για να σχηματιστεί η Σελήνη;
Σε αυτή την περίπτωση, το φαινόμενο είναι γνωστό ως «συγχώνευση», όπου τα συντρίμμια που ρίχνονται σε τροχιά από μια έκρηξη συνενώνονται, σταδιακά ενώνονται για να σχηματίσουν ένα πλανητικό σώμα. «Συσσώρευση (που προκαλεί το σχηματισμό της Σελήνης) συμβαίνει με παρόμοιο τρόπο με τον «πρωτογενή» σχηματισμό πλανητοειδών και φεγγαριών από πλανητιώδες, αλλά σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να την κατατάξουμε ως δευτερεύουσα διαδικασία επειδή η Σελήνη συμπυκνώνεται από τη Γη.
Ο Jesús Martínez Frías, επιστημονικός ερευνητής στο Ινστιτούτο Επιστημονικής Έρευνας (IGEO) (CSIC-UCM) και ομότιμος καθηγητής στο UC3M, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, είπε ότι ο Natsuki διευκρίνισε: «Σύμφωνα με το νέο μοντέλο, ο δίσκος συντριμμιών θα καταλήγουν να στερεοποιούνται, δημιουργώντας έναν άγνωστο αριθμό μικρών αντικειμένων (περίπου 10 χιλιόμετρα σε διάμετρο) που θα συσσωρεύονταν για να σχηματίσουν τα φεγγάρια μας.
Η σύνθεση της Σελήνης, μια νέα μελέτη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες γνώσεις για τον πλανήτη μας. «Πρέπει να υπήρξε μια σημαντική ανταλλαγή μεταξύ των δύο πλανητικών σωμάτων που οδήγησε στην εμφάνιση γεωλογικών και γεωχημικών αλλαγών στη Γη», λέει ο Martínez Frías, ο οποίος διαβεβαιώνει ότι αυτή η τελευταία μελέτη είναι ο καλύτερος τρόπος για να μας φέρει όσα γνωρίζουμε μέχρι στιγμής και ένα μοντέλο Η συνοχή μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε πώς και από τι αποτελούνται οι πλανήτες και τα φεγγάρια.
Ελάχιστα γνωστά αξιοπερίεργα του φεγγαριού
Η Σελήνη έχει περιέργειες που δεν γνωρίζουν πολλοί. Αυτά είναι μερικά από αυτά:
- Mole X και V: Σε ορισμένες στιγμές της σελήνης, είναι δυνατό να παρατηρηθούν σχηματισμοί στη σεληνιακή επιφάνεια που δημιουργούν την ψευδαίσθηση των γραμμάτων «Χ» ή «V». Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ του ηλιακού φωτός και των περιοχών των κρατήρων, των βουνών και των κοιλάδων.
- Σεληνιακή Μαρία: Η σκοτεινή σεληνιακή maria, γνωστή ως "maria" στα λατινικά (ενικός αριθμός: "mare"), είναι στην πραγματικότητα τεράστιες πεδιάδες από στερεοποιημένο βασάλτη που σχηματίστηκαν από αρχαίες ηφαιστειακές εκρήξεις. Παρά την ομαλή, σκούρα εμφάνισή τους, αυτές οι περιοχές δεν περιέχουν νερό.
- φεγγάρι που τρέμει: Αν και η Σελήνη φαίνεται να είναι ένα ήσυχο μέρος, υπάρχουν ενδείξεις σεισμικής δραστηριότητας. Τα σεισμόμετρα που άφησαν πίσω οι αποστολές Απόλλων κατέγραψαν «σεισμούς σελήνης», δονήσεις που προκαλούνται από τη θερμική συστολή του εσωτερικού της Σελήνης καθώς η Σελήνη ψύχεται.
- Ημισέληνος της Σελήνης: Αν και η Σελήνη δεν «μεγαλώνει» με την παραδοσιακή έννοια, η βαρυτική αλληλεπίδραση μεταξύ της Γης και της Σελήνης κάνει τη Σελήνη να απομακρύνεται από εμάς με ρυθμό περίπου 3.8 ίντσας ετησίως. Αυτό οφείλεται στη μεταφορά ενέργειας από την περιστροφή της Γης στη σεληνιακή τροχιά.
Ελπίζω ότι με αυτές τις πληροφορίες μπορείτε να μάθετε περισσότερα για το πώς δημιουργήθηκε η Σελήνη και μερικές από τις περιέργειές της.