Στα βάθη του Βόρειου Ατλαντικού, αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα από τις ακτές της Γαλικίας, βρίσκεται ένας από τους μεγαλύτερους χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων. Τα πυρηνικά απόβλητα της ΕυρώπηςΑυτή η κληρονομιά, άμεση συνέπεια των παλαιών βιομηχανικών και πυρηνικών πρακτικών σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, είχε παραμείνει σχετικά ξεχασμένη μέχρι πρόσφατα, όταν μια γαλλική επιστημονική αποστολή άρχισε να ρίχνει φως στην τρέχουσα κατάσταση αυτών των υπολειμμάτων και την πιθανή τους περιβαλλοντικές επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον.
Η είδηση των ευρημάτων έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στις αρχές, τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και τους πολίτες, οι οποίοι απαιτούν περισσότερες πληροφορίες και σαφή μέτρα για την παρακολούθηση και τη μελέτη των επιπτώσεων αυτών των αποβλήτων. Η εικόνα χιλιάδων βαρελιών εγκαταλελειμμένων κάτω από τη θάλασσα υπογραμμίζει το μέγεθος ενός προβλήματος που εξακολουθεί να υπάρχει και μελετάται πλέον με πολύ πιο προηγμένα εργαλεία και τεχνολογία από ό,τι στις προηγούμενες δεκαετίες.
Μια κληρονομιά θαμμένη στη θάλασσα: η προέλευση των διαρροών
Μεταξύ των τελών της δεκαετίας του 1990 και του XNUMX, περισσότερα από 200.000 βαρέλια ραδιενεργού υλικού ρίχτηκαν στον πυθμένα της Ατλαντικής Τάφρου, σε βάθη που έφταναν τα 4.500 μέτρα. Χώρες όπως Ηνωμένο Βασίλειο, Ολλανδία, Βέλγιο, Ελβετία, Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία Κατέφυγαν στην πρακτική της απόρριψης των πυρηνικών τους αποβλήτων σε διεθνή ύδατα, συχνά χωρίς κανένα πραγματικό πρωτόκολλο παρακολούθησης.
Αυτές οι απορρίψεις, που πραγματοποιούνται συστηματικά εδώ και δεκαετίες, έχουν μετατρέψει την περιοχή σε πραγματικό υποβρύχιο πυρηνικό νεκροταφείοΤα περισσότερα από αυτά τα απόβλητα προέρχονται από πολιτικές εγκαταστάσεις, εργαστήρια και υποπροϊόντα της χρήσης πυρηνικής ενέργειας, αν και η ακριβής σύνθεση και η κατάσταση του περιεχομένου των βαρελιών παραμένει μυστήριο για την τρέχουσα επιστήμη.
Πρώτα ευρήματα της γαλλικής αποστολής και επιστημονικές εξελίξεις
Τον Ιούνιο του 2025, μια αποστολή με επικεφαλής τον Γαλλικό Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας (CNRS) ανέπτυξε το ωκεανογραφικό σκάφος Η Αταλάντε στην περιοχή. Για να αντιμετωπίσει αυτήν την πρόκληση, η ομάδα έχει την Υποβρύχιο ρομπότ UlyX, εξοπλισμένο με προηγμένα συστήματα σόναρ και κάμερες ικανές να λειτουργούν σε μεγάλα βάθη. Μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες, η ομάδα έχει ήδη εντοπίσει και χαρτογραφήσει Περισσότερα από 2.000 βαρέλια διανεμήθηκαν σε 120 τετραγωνικά χιλιόμετρα, αν και αυτή η περιοχή αντιπροσωπεύει μόνο ένα μικρό κλάσμα του συνόλου των εκτιμώμενων βυθισμένων αποβλήτων.
Η αποστολή, στην οποία συμμετέχουν επιστήμονες από διάφορες ειδικότητες, συλλέγει δείγματα νερού, θαλάσσιας λάσπης και πανίδας, αναζητώντας ενδείξεις ραδιενέργειας και πιθανές επιπτώσεις στο οικοσύστημα Βαθιά νερά. Μέχρι στιγμής, οι υπεύθυνοι για τη μελέτη δεν έχουν εντοπίσει ανησυχητικά επίπεδα ραδιενέργειας στην επιφάνεια, αν και προειδοποιούν ότι η λεπτομερής εργαστηριακή ανάλυση και οι μελλοντικές καταδύσεις θα παράσχουν πιο ακριβή δεδομένα. Η δεύτερη φάση του έργου σχεδιάζει να προσεγγίσει τα βαρέλια πιο άμεσα και να χρησιμοποιήσει νέες τεχνολογίες για τη λήψη συγκεκριμένων δειγμάτων στα πιο κρίσιμα σημεία.
Κοινωνικός αντίκτυπος, θεσμική πίεση και πολιτικές απαιτήσεις
Η πρόοδος της έρευνας έχει αναζωπυρώσει την ανησυχία τόσο των περιφερειακών όσο και των κρατικών αρχών. Xunta της Γαλικίας έχει ζητήσει όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες από την κεντρική κυβέρνηση, ενώ ευρωβουλευτές από διαφορετικά κόμματα έχουν υποβάλει ερωτήσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την ακριβή φύση και τις πιθανές επιπτώσεις των αποβλήτων.
El Συμβούλιο πυρηνικής ασφάλειας Η ισπανική κυβέρνηση ανέφερε ότι δεν έχουν παρατηρηθεί σημαντικές αυξήσεις στη ραδιενέργεια στις ακτές της Γαλικίας και της Κανταβρίας και τόνισε ότι Η Ισπανία δεν προέβη σε καμία απόλυση στην περιοχή ούτε έχει άμεση ευθύνη γι' αυτά. Ωστόσο, αυτή η κατάσταση δεν έχει μειώσει την ανησυχία και το περιφερειακό επίπεδο επιμένει στην ανάγκη για μεγαλύτερη διαφάνεια και παρακολούθηση των αποτελεσμάτων της επιστημονικής αποστολής.
Η Greenpeace και ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών
Περιβαλλοντικές οργανώσεις όπως π.χ. Η Greenpeace Καταγγέλλουν τον κίνδυνο αυτών των διαρροών εδώ και δεκαετίες και απαιτούν τόσο οι Ευρωπαϊκή Ένωση ως ισπανική κυβέρνηση να λάβει συγκεκριμένα μέτρα σχετικά με αυτό. Η δράση του πλοίου Sirius Το 1982, μαζί με τη συμμετοχή πλοίων της Γαλικίας για την αποτροπή περαιτέρω απορρίψεων, σηματοδότησε μια καμπή στην ευαισθητοποίηση του κοινού και τη διεθνή πίεση κατά αυτού του είδους απορρίψεων. Αυτή η κινητοποίηση οδήγησε την ολλανδική κυβέρνηση να σταματήσει τις απορρίψεις και έθεσε τις βάσεις για διεθνείς συμφωνίες όπως η Σύμβαση OSPAR (1992) και το Σύμβαση του Λονδίνου (1993), οι οποίες σήμερα απαγορεύουν τις απορρίψεις ραδιενεργών ουσιών στη θάλασσα.
Τα απόβλητα που έχουν ήδη εναποτεθεί παραμένουν στον βυθό της θάλασσας και η έλλειψη συντονισμένης προσπάθειας έρευνας και απομάκρυνσης αποτελεί αιτία ανησυχίας. Η τελευταία γαλλική αποστολή ανέδειξε για άλλη μια φορά τους κινδύνους του βυθισμένα πυρηνικά απόβλητα και την ανάγκη για διεθνή συνεργασία για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης.
Η παραμονή αυτών των πυρηνικών αποβλήτων στον Ατλαντικό αντιπροσωπεύει ένα περιβαλλοντικό, πολιτικό και κοινωνικό πρόβλημα. Η κοινότητα της Γαλικίας και πολλά ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα εκφράζουν τώρα την ανησυχία τους, επιβάλλοντας μια επανεξέταση της διαχείρισης και παρακολούθηση αυτών των παλαιών χώρων υγειονομικής ταφήςΕν τω μεταξύ, η επιστήμη προχωρά σιγά σιγά στην κατανόηση των πραγματικών συνεπειών που είχαν και συνεχίζουν να έχουν στο θαλάσσιο οικοσύστημα.
