Η υποθετική ύπαρξη του λεγόμενου «Πλανήτη Ένατου» συνεχίζει να τραβάει την προσοχή της διεθνούς αστρονομικής κοινότητας. Για χρόνια, η πιθανότητα ενός τεράστιου, μακρινού ένατου πλανήτη σε τροχιά γύρω από τα εξωτερικά όρια του Ηλιακού μας Συστήματος έχει απασχολήσει τόσο τους ειδικούς όσο και τους ερασιτέχνες, τροφοδοτώντας μια από τις πιο συναρπαστικές αναζητήσεις στην πρόσφατη διαστημική επιστήμη.
Αρκετές ομάδες έχουν προσπαθήσει να βρουν άμεσα σήματα από αυτό το μυστηριώδες ουράνιο σώμα. Τώρα, οι πρόσφατες εξελίξεις έχουν δώσει σημαντική ώθηση στην έρευνα χάρη σε μια εναλλακτική μέθοδο ανίχνευσης: αναζητώντας τη θερμότητα του ίδιου του πλανήτη αντί για το ανακλώμενο ηλιακό φως.
Μια διαφορετική προσέγγιση σε έναν πλανήτη που είναι δύσκολο να τον δούμε
Η ομάδα με επικεφαλής τον Άμος Τσεν, από το Εθνικό Πανεπιστήμιο Tsing Hua της Ταϊβάν, έκανε ένα βήμα μπροστά εφαρμόζοντας την υπέρυθρη ανίχνευση. Χρησιμοποίησαν δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο ΑΚΑΡΗ, ιαπωνικής προέλευσης, το οποίο ξεχωρίζει για την ικανότητά του να καταγράφει εξαιρετικά ασθενή θερμικά σήματα στην περιοχή του απώτερου υπέρυθρου. Αυτή είναι μια θεμελιώδης διαφορά από τα παραδοσιακά οπτικά τηλεσκόπια, τα οποία βασίζονται στο φως που ανακλάται από αντικείμενα και είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματικά με σώματα τόσο μακριά από τον Ήλιο.
Ο υποτιθέμενος Εννέα Πλανήτης θα βρισκόταν μεταξύ 400 και 800 φορές μακρύτερα από τον Ήλιο από τη Γη, γεγονός που την καθιστά πραγματική πρόκληση για τα οπτικά όργανα. Αν υπήρχε, θα ήταν ένας παγωμένος γίγαντας, με εκτιμώμενη μάζα μεταξύ πέντε και δέκα φορές μεγαλύτερη από τη Γη, και η αμυδρή λάμψη του θα ήταν μόλις διακριτή ανάμεσα σε χιλιάδες μακρινά, κρύα αντικείμενα.
Το κλειδί της ανακάλυψης έγκειται στο γεγονός ότι Η θερμική εκπομπή ενός μακρινού αντικειμένου εξασθενεί πολύ πιο αργά με την απόσταση από το ανακλώμενο φως. Αυτή η απόχρωση επιτρέπει σε όργανα όπως το AKARI να καταγράφουν τη «φάντασμα θερμότητας» των σωμάτων που, για οπτικούς σκοπούς, θα ήταν πρακτικά αόρατα.
Προσδιορισμός δύο υποψηφίων και επόμενα βήματα
Η έρευνα επικεντρώθηκε σε μια συγκεκριμένη περιοχή του ουρανού, η οποία επιλέχθηκε μετά από ψηφιακή προσομοίωση των τροχιακών μοτίβων των αντικειμένων που κατοικούν στη Ζώνη Κάιπερ, μια περιοχή γεμάτη με παγωμένα αστέρια πίσω από τον Ποσειδώνα. Εκεί, η ομάδα φιλτράρισε προσεκτικά τον θόρυβο υποβάθρου - όπως μακρινούς γαλαξίες, κοσμικές ακτίνες και άλλες παρεμβολές - μέχρι που βρήκε δύο σώματα των οποίων η τοποθεσία και η θερμική φωτεινότητα ήταν παρόμοια. Συμπίπτουν εκπληκτικά με τις θεωρητικές προβλέψεις για τον πλανήτη Εννέα.
Η διαδικασία περιελάμβανε την ανάλυση της φαινομενικής θέσης αυτών των αντικειμένων σε διαφορετικές ημέρες και μήνες. Ένας πλανήτης τόσο μακρινός θα κινούνταν αργά στον ουρανό, εμφανιζόμενο σχεδόν ακίνητο από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά κινούμενο αισθητά για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Μετά από μήνες σύγκρισης δεδομένων, μόνο δύο υποψήφιοι πληρούσαν αυτές τις απαιτήσεις και εμφάνιζαν τα κατάλληλα χαρακτηριστικά υπέρυθρης ακτινοβολίας.
Αν και αυτά τα αποτελέσματα δεν αποτελούν ακόμη οριστική απόδειξη – απαιτούνται ανεξάρτητες παρατηρήσεις για να αποκλειστούν άλλες εξηγήσεις και να επιβεβαιωθεί η πλανητική του φύση – ξεπερνούν κάθε προηγούμενη απόδειξη και σηματοδοτεί την ισχυρότερη πρόοδο στην πρόσφατη αναζήτηση από αυτόν τον υποθετικό πλανήτη.
Συνέπειες μιας εξαιρετικής ανακάλυψης
Η επιβεβαίωση ενός από αυτούς τους υποψηφίους ως ο πραγματικός Εννέα Πλανήτης όχι μόνο θα προσέθετε ένα νέο μέλος στην πλανητική οικογένεια του Ηλιακού Συστήματος, αλλά θα επέβαλε μια αναθεώρηση των θεωριών σχετικά με τον σχηματισμό των πλανητών και την εξέλιξη του κοσμικού μας περιβάλλοντοςΟι επιστήμονες υποδηλώνουν ότι αυτός ο μακρινός γίγαντας μπορεί να έχει επηρεάσει τη μετανάστευση άλλων πλανητών, τη διασπορά της Ζώνης Κάιπερ και την ιδιόμορφη κίνηση πολλών μεταποσειδωνικών αντικειμένων.
Επιπλέον, θα έριχνε φως στους πιθανούς μηχανισμούς που κρύβουν ογκώδη σώματα στις εξωτερικές περιοχές του συστήματος, ξετυλίγοντας μέρος του μυστηρίου που περιβάλλει την τελική αρχιτεκτονική που υιοθέτησε μετά τον σχηματισμό του. Ο Πλανήτης Ένατος θα μπορούσε, κατά κάποιο τρόπο, να είναι το κομμάτι που λείπει για να εξηγήσει το τροχιακό παζλ πολλών μακρινών αντικειμένων.
Αν και το μυστήριο δεν έχει λυθεί πλήρως, πρόσφατες εργασίες δείχνουν ότι η σύγχρονη αστρονομία πλησιάζει περισσότερο στην απάντηση ενός από τα μεγαλύτερα μυστήριά της. Η ανίχνευση θερμότητας στον ουρανό σηματοδοτεί ένα αποφασιστικό βήμα στην αναζήτηση του Πλανήτη Ένατου, ενός αινίγματος που, ίσως τα επόμενα χρόνια, θα πάψει να είναι απλώς μια πιθανότητα και θα γίνει μια πραγματικότητα που θα επιβεβαιωθεί από την επιστήμη.
