«Ο καιρός είναι τρελός» είναι ίσως η φράση που περιγράφει με μεγαλύτερη ακρίβεια τα όλο και πιο περίπλοκα καιρικά μοτίβα που βλέπουμε. Κάθε χρόνο, υπομένουμε μερικά από τα πιο ζεστά καλοκαίρια που έχουν καταγραφεί, αλλά αντιμετωπίζουμε επίσης την απειλή του παγετού, της ισχυρότερης βροχής και των ολοένα και πιο σοβαρών φυσικών καταστροφών, όπως οι τυφώνες και οι κυκλώνες. Εδώ και πολλά χρόνια, γίνεται λόγος για ασυνήθιστα ζεστές θερμοκρασίες στον Ατλαντικό, οι οποίες έμοιαζαν να παραμένουν σταθερές. Ωστόσο, πρόσφατες παρατηρήσεις που έγιναν από επιστήμονες τους τελευταίους τρεις μήνες αποκαλύπτουν μια εκπληκτική τάση: ο Ατλαντικός στην πραγματικότητα ψύχεται.
Σε αυτό το άρθρο θα σας πούμε Τι συνέπειες έχει η επικείμενη ψύξη του Ατλαντικού;.
Το αίνιγμα γύρω από την ταχεία ψύξη του Ατλαντικού
Ο Ατλαντικός Ωκεανός, που θεωρείται ένα από τα πιο παρατηρημένα και ερευνημένα σώματα νερού στον πλανήτη, επιτρέπει να ανιχνεύονται με σχετική ευκολία ακόμη και οι μικρότερες αλλαγές. Κατά συνέπεια, οι ανησυχητικές διακυμάνσεις ρεκόρ εγείρουν ανησυχίες στην επιστημονική κοινότητα, καθώς αυτές οι αλλαγές θα μπορούσαν να επηρεάσουν βαθιά όχι μόνο τα παγκόσμια κλιματικά συστήματα, αλλά και τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των καιρικών φαινομένων όπως οι τυφώνες. Αυτή είναι μια αναπτυσσόμενη τάση, παρόμοια με αυτή ενός "Atlantic Niña".
Σε όλη την ιστορία, έχει παρατηρηθεί ότι Η υπερθέρμανση του πλανήτη επηρεάζει άμεσα τους ωκεανούς, οδηγώντας σε αύξηση της θερμοκρασίας των επιφανειακών υδάτων, τάση που είχε ήδη προβλεφθεί. Ο Ατλαντικός, ωστόσο, αμφισβητεί αυτό το μοτίβο. Αντί να αυξάνεται επίμονα, συγκεκριμένες περιοχές του ωκεανού βιώνουν μια ανησυχητική τάση ψύξης, ένα φαινόμενο που παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεξήγητο για τους επιστήμονες.
Ο Βόρειος Ατλαντικός είναι μια από τις περιοχές που επηρεάζονται περισσότερο από αυτή την τάση ψύξης, με σημαντικές πτώσεις θερμοκρασίας που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια. Αν και ορισμένες θεωρίες προτείνουν ότι οι αλλαγές στα ωκεάνια ρεύματα, η κυκλοφορία του νερού ή ακόμα και το λιώσιμο της Γροιλανδίας μπορεί να συμβάλλουν σε αυτό το φαινόμενο, δεν έχει ακόμη επιτευχθεί οριστική συμφωνία. Ωστόσο, το πιο πιεστικό πρόβλημα είναι ότι, όπως επισημαίνει ο Pedro DiNezio από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Boulder, αυτή η αλλαγή θερμοκρασίας έχει επίσης αρχίσει να γίνεται εμφανής στον ισημερινό Ατλαντικό (τους τροπικούς) από τον Μάιο.
Αν και η μεταβολή στη γενική μέση θερμοκρασία είναι εμφανής, Μια συγκεκριμένη περιοχή αυξανόμενης ανησυχίας είναι μια λεπτή λωρίδα κατά μήκος του Ισημερινού, κοντά στην αφρικανική ακτή. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η περιοχή γνώρισε την πιο γρήγορη μετάβαση που έχει τεκμηριωθεί ποτέ. Η καλοκαιρινή ψύξη αυτών των νερών είναι αποτέλεσμα των εμπορικών ανέμων που πνέουν προς τα δυτικά, οι οποίοι συνήθως ενισχύονται κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου καθώς μια στενή ζώνη τροπικών καταιγίδων κινείται προς τα βόρεια. Η θερμότητα του ωκεανού διαχέεται εν μέρει μέσω της αλληλεπίδρασης αυτών των ανέμων με το νερό.
Επίδραση στο παγκόσμιο κλίμα
Το παγκόσμιο κλίμα επηρεάζεται σημαντικά, ιδιαίτερα από το σχηματισμό τυφώνων. Αυτές οι καταιγίδες αντλούν την ενέργειά τους από τη θερμότητα του ωκεανού, πράγμα που σημαίνει ότι οι διακυμάνσεις στις θερμοκρασίες των επιφανειακών υδάτων μπορούν να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τη συμπεριφορά τους. Ένας πιο κρύος Ατλαντικός μπορεί να μειώσει την ενέργεια που είναι διαθέσιμη στους τυφώνες, με αποτέλεσμα λιγότερο έντονες καταιγίδες. Ωστόσο, άλλα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στα μοτίβα του ανέμου και των επιπέδων υγρασίας, είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη αυτών των καιρικών φαινομένων.
Επιπλέον, μια πτώση της θερμοκρασίας του Ατλαντικού μπορεί να έχει εκτεταμένες επιπτώσεις στο παγκόσμιο κλίμα. Ως κρίσιμο συστατικό της κυκλοφορίας της θερμοαλίνης, ο Ατλαντικός Ωκεανός λειτουργεί ως ένα τεράστιο σύστημα διανομής θερμότητας σε όλο τον κόσμο. Εάν ο Ατλαντικός κρυώσει, αυτή η κυκλοφορία θα μπορούσε να αλλάξει, επηρεάζοντας τα καιρικά μοτίβα στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και πολλές άλλες περιοχές. Ως αποτέλεσμα, ορισμένες περιοχές θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν πιο σκληρούς χειμώνες, ενώ άλλοι μπορούσαν να δουν θερμότερες ή ξηρότερες καλοκαιρινές συνθήκες.
Το μόνο συμπέρασμα που μπορεί να γίνει είναι ότι ενώ το La Niña του Ειρηνικού συνήθως συσχετίζεται με ξηρές συνθήκες στις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες και αυξημένες βροχοπτώσεις στην ανατολική Αφρική, ένα La Niña του Ατλαντικού είναι πιθανό να μειώσει τις βροχοπτώσεις στην περιοχή Sahel της Αφρικής και να τις αυξήσει σε ορισμένες περιοχές της Βραζιλίας. Ωστόσο, υπάρχει λόγος αισιοδοξίας ότι η ύπαρξη ενός La Niña του Ατλαντικού θα μπορούσε να αναβάλει την έναρξη ενός La Niña του Ειρηνικού.
Επιπτώσεις στις Βαλεαρίδες Νήσους
Μεγάλη ανησυχία έχει προκύψει στην επιστημονική κοινότητα σχετικά με την πιθανή κατάρρευση του Ρεύματος του Κόλπου, όπως τονίζεται σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science Advances. Ο καθηγητής Φυσικής της Γης στο Πανεπιστήμιο των Βαλεαρίδων Νήσων (UIB) και διευθυντής του Διεπιστημονικού Εργαστηρίου Κλιματικής Αλλαγής (LINCC), Damià Gomis, ανέλυσε τις πιθανές επιπτώσεις αυτού του φαινομένου για τις Βαλεαρίδες Νήσους. Μια μείωση των ρευμάτων του Ατλαντικού θα προκαλούσε ψύξη σε ολόκληρη την Ευρώπη., αν και τα αποτελέσματα θα ποικίλλουν μεταξύ των βόρειων και των μεσογειακών περιοχών. Στη Σκανδιναβία, οι θερμοκρασίες του χειμώνα θα μπορούσαν να πέσουν στους 30°C (περίπου 10°C το καλοκαίρι), ενώ Στη Μεσόγειο θα σημειωθεί πτώση 3-4ºC το χειμώνα και 1-2ºC το καλοκαίρι.
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι η παρατηρούμενη ψύξη οφείλεται εξ ολοκλήρου στην κατάρρευση του AMOC και πρέπει να ληφθεί υπόψη παράλληλα με την υπερθέρμανση του πλανήτη που προκύπτει από την αύξηση των επιπέδων CO2 της ατμόσφαιρας. Για τη Μεσόγειο και τις Βαλεαρίδες Νήσους, η παγκόσμια επίδραση θα μπορούσε να πλησιάσει το μηδέν, ανάλογα με την πορεία των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Αξιοσημείωτες αλλαγές στις βροχοπτώσεις
Όσον αφορά τις βροχοπτώσεις, μια κατάρρευση του AMOC θα προκαλούσε ουσιαστικές αλλαγές στα πρότυπα του. Στην Ευρώπη, αυτό θα σήμαινε μείωση 10% το χειμώνα και 30% το καλοκαίρι. Συμπερασματικά, οι Βαλεαρίδες Νήσοι θα αντιμετωπίσουν σημαντικές επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης της πτώσης των χειμερινών θερμοκρασιών και των αλλαγών στα μοτίβα βροχοπτώσεων. Η συνολική επίδραση της ψύξης που προκύπτει από την αποτυχία του AMOC, μαζί με την υπερθέρμανση του πλανήτη, θα εξαρτηθεί από το σενάριο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Προηγούμενες μελέτες είχαν προειδοποιήσει για την πιθανότητα κατάρρευσης του AMOC, εκτιμώντας ότι θα μπορούσε να συμβεί μεταξύ 2025 και 2095. Ωστόσο, η νέα μελέτη από τους ερευνητές της Ουτρέχτης είναι η πρώτη που αποκαλύπτει την παρουσία ενός σημείου χωρίς επιστροφή. Η υπέρβαση αυτού του ορίου θα καθιστούσε την κατάρρευση του συστήματος αναπόφευκτη.
Η πιθανότητα να φτάσουμε σε αυτό το κρίσιμο σημείο μεταξύ 2025 και 2095 υπολογίζεται σε 95%, το οποίο είναι σημαντικά υψηλότερο από τις προβλέψεις που έγιναν στις εκθέσεις της IPCC. Επιπλέον, η μελέτη δείχνει ότι η κατάρρευση θα μπορούσε να συμβεί νωρίτερα από το αναμενόμενο, με αποτέλεσμα μια σταδιακή κλιματική επίδραση που θα αντανακλάται σε πτώση της θερμοκρασίας στη βόρεια Ευρώπη.
